تست استعداد یابی ورزشی برای کودکان چگونه است؟

استعدادیابی ورزشی، در واقع طبق نظر دانشمندان و محققان بنام در این زمینه همان علوم ورزشی، راهی منطقی، کوتاه و مقرون به صرفه برای رسیدن به موفقیت های بززرگ در سطح بین المملی برای ورزشکاران است.فکر میکنم تا همین جای مقاله با سودمندی واهمیت استعداد یابی ورزشی آشنا شده باشید. در طی این فرآ یند شما نیازمند شناسا یی و انتخاب افراد با استعدادی هستید که شرایط لازم از جمله شرایط جسمانی، مهارتی و رفتاری ابتدا جهت حضور و سپس موفقیت در رشته ی ورزشی خاص را داشته باشند. برای پرورش نخبگان و رسیدن به نتیجه بهتر منطقی آ ناست که زمان و انرژی مربی صرف کسانی شود که دارای توانایی های بالقوه باشند.در غیر این صورت، استعداد، زمان و انرژی به هدر رفته و یا در بهترین شرایط آن میتوان در نهایت یک ورزشکار متوسط خروجی گرفت. بنابراین اصلی ترین هدفت در استعدادیابی ورزشی، شناسایی و انتخاب افرادیست است که بالاترین میزان توانایی را برای رشته ورزشی خاص داشته باشند.

تعریف استعدادیابی:

طبق لغت نامه (لاروس، وبستر و امریکن هریتج) استعداد یک توانایی طبیعی و خارق العاده تر از سایرین تعریف شده است که ظرفیت هر فرد را برای رسیدن به موفقیت در عملکرد آن شخص نشان می دهد. رینگر در تعریف کاربردی استعدادیابی چنین میگوید:استعدادیابی به معنی پیش بینی اجرا از طریق آزمودن ویژگیهای جسمانی، روانی، اجتماعی و همچنین توانایی های تکنیکی است.

آینده استعدادهای ورزشی کجاست؟

دقیقا به همان اندازه که شناسایی و رشد دادن استعداد های ورزشی میتواند چالش برانگیز و جذاب باشد. دقیقا به همان اندازه میتوان گفت آینده مشخصی برای آن ها ترسیم نشده است. معمولا با بیشتر شدن رقبا و افزایش استعداد های دیگر میزان خستگی و افراط تمرینی برای مستعدان بیشتر میشود و همین موضوع خطر خستگی مفرط ورزشکاران نوجوان را درپی خواهد داشد.

مزایای استعدادیابی چیست؟

شما با استعداد یابی میتوانید جلو اتلاف وقت در زمینه ورزی های غیر منطبق با استعداد شخص و خستگی و دلزدگی آنها را بگیرید همچنین انرژی و هزینه مبیان صرف افراد نا کار آمد در آن رشته نخواهد شد. به صورت قابل توجهی زمان رسیدن به اوج عملکرد ورزشی در فرد کاهش پیدا میکند و همین میتواند بستر مناسبی برای بالاتر رفتن مدت زمان اوج برایورزشکار پیشتر از بالا رفتن سن و یا ناکار آمد شدن باشد.
هر چه تعداد افراد مستعد بیشتر باشدو تست در میان آنها بهتر و دقیق تر انجام شود تعدا افراد لایق و آورنده مقام و مدال در سطح بین المللی بالاتر خواهد رفت. تست استعداد یابی ورزشی افراد را به شمت ورزش هایی هدایت میکند که از نظر جسمانی، فیزیولوژیکی، روانی برای آنها مناسب ترند. باعث بالاتر رفتن اعتماد به نفس ورزشکار و به دنبال آن افزایش بازدهی در او خواهد شد. چرا که اجرای ورزشکار نخبه در قیاس با ورزشکاران هم سن و شرایط یکه انتخاب نشده اند به مراتب بالاتر خواهد بود.
خیلی از ورزشکاران جوان فرصت بالابردن توانایی خود، رشد و رسیدن به سطح ورزشکاری خوب را به جهت بی اطلاعی از استعداد های درونیشان از دست میدهند و نمیتوانند به رشته خاصی که میتوانند در آن موفقیت شاخصی برسند رهنمون شوند. استعدادیابی ورزشی به راحتی جلوی این موضوع را میگیرد و به فرد فرصت استفاده از استعداد درونی خود را میدهد.

استعداد یابی ورزشی (ارزیابی پیکر شناسی):

انجمن پزشکی کوهستان ایران: پیکر سنجی میتواند ارزان ترین و علمی ترین راه استعدادیابی جسمانی در ورزش باشد که در طی آن میشود با شناسایی افراد مستعد در رشته ی خاص ورزشی ، از آنها به عنوان سرمایه های ورزشی کشور یاد کرد.
بدون شک یکی از شاخص های مهم برای استعدادیابی و انتخاب رشته ورزشی متناسب با استعدا هر فرد، انجام تست ها و آزمایش های پیکر شناسی خواهد بود. در طی این آزمون بررسی ساختار عضلانی و اسکلت بندی به متخصصان آنتروپومتری یاری میرساند تا بهترین فعالیت ورزشی را جهت تضمین سلامت فرد انتخاب کنند؛ در طی این روش استعداد پنها نهر شخص در رشته ای خاص مشخص خواهد شد.

پیکر شناسی چیست؟

میتوان گفت در واقع پیکر سنجی همان بررسی و مطالعه ابعاد، ترکیب، شکل، تأثیرات بلوغ و عملکرد بدن انسان برای استفاده، مقایسه و دسته بندی های انسان شناختی میباشد که شامل اندازه گیری هایی از قبیل (قد، وزن، پهناها، محیط ها، طول، درصد چربی، تیپ بدنی) میشود. این دانش دارای قدمتی بسیار طولانی است. چرا که در این علم دو فاکتور قد و وزن مدتهاست که بعنوان یک تغیر مورد اندازه گیری واقع میشود. اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی و بهره برداری ازابزار و امکانات دقیقی که برای این کار وجود دارد میتوان نتایج دقییقتری به دست آورد.

چند نمونه از شرایط استعدادیابی ورزشی به روش پیکر سنجی:

الزام سن افراد ۸ سال به بالا ۳۴ رشته ورزشی برای دختران و۴۴ رشته ورزشی برای پسران تعیین می شود. انتخاب رشتهای ورزشی طبق نظر سازمان جهانی پیکرسنجی ISAK در استرالیا خواهدبود. ابزار استاندارد برای پیکر شناسی ابزار آلات و امکانات متعددی درپیکرشناسی مورد استفاده قرار می گیرند.در ساخت این لوازم استاندارهای خاص و معیار های دقیقی بکار گرفته میشود تا کار سنجش با دقت انجام پذیرد و نتیجه به دست آمده دارای تضمین باشد. وسایل اصلی در پیکرشناسی شامل: کالیپر چین پوستی: بجهت اندازه گیری ضخامت چین های پوستی متر نواری پیکرشناسی: جهت اندازه گیری دورهای بدن کالیپر استخوانی: جهت تخمین اندازه پهناهای استخوانها آنتروپومتر: جهت اندازه گیری قطرهای قدامی خلفی و عرضی بدن اندازه گیری قد شخص: اندازه گیری قد کشیده میتوان حداکثر طول عمودی از کف سطح زمین تا بالاترین نقطه سر (ورتکس) نامید. البته تا قبل از مستقر کردن صفحه سنج بر روی این محل سر باید مطمئن شویم که سر ورزشکار در وضعیت مناسبی قرار داشته باشد.را با یک ترازوی دقیق و کالیپر شده و با دقتی تا در حد۱۰۰گرم اندازه گیری و ثبت کنیم. میزان لباس فرد با ید حداقل میزان ممکن باشد.

پیکر شناسی چه خدمات و نتایجی به دنبال خواهد داشت؟

قابلیت استعداد یابی ورزشی برای تمام سنین (۶ سال به بالا) امتیاز دهی در ۴۴ رشته ورزشی برای پسران و ۳۴ رشته ورزشی برای دختران (با توجه به وضعیت بدنی و سن فرد) بررسی کردن شاخصه های بلوغ و تعیین کردن حدودی دقیق قد نهایی با توجه به سن استخوانی فرد بررسی و تعیین استقامت قلبی و عروقی و دستگاه تنفسی مشخص نمودن تیپ دقیق بدنی یا سوماتوتایپ تعیین کردن میزان درصد چربی دقیق بدن تخمین ضریب بیماری های متابولیک در فرد قیاس شاخصه های بدنی شخص در مقایسه با فرم جامعه در نهایت میتوان از نتایج پیکر شناسی در راستای برنامه ریزی سیستم های تغذیه صحیح برای ورزشکاران و افراد معمولی بهره برد.

روش‌های استعدادیابی ورزشی:

طبق تحقیقات پژوهش های بسیار در زمینه های مختلف روشهای استعدادیابی مشخص شده که استعدادیابی می‌تواند تنها به دو روش زیر انجام شود.
۱- روش سیستماتیک: الف: روشی برپایه سیستم: در طی این روش، نهادی خصوصی یا ایالتی، طبق روش‌هایی سیستماتیک و سازماندهی شده به بررسی و جذب افراد مستعد می‌پردازد. کشف افراد در این روش طبق انجام آزمون و شیوه‌های رقابتی صورت خواهد گرفت. ب: روشی برپایه شخص: زیربنای این روش، ورزش همگانی خواهد بود. در این روش، ساختارهای ورزش برای شخصی که در مسیر طبیعی پیشرفت ورزشی، مستعد شناخته شود، وضعیت پرورش را فراهم خواهد آورد. این روش،معمولادر بسیاری از کشورها روشی سنتی جهت کشف افراد مستعد است.
۲- روش غیر سیستماتیک: در این روش، فرد از طریق سنجش درمشاهدات میدانی در مسابقات به عنوان یک فرد مستعد و دارای توانایی مورد نیاز ورزش در سطح بالا بررسی میشود. به همین جهت ساختارها و تشکیلات ورزشی، در راستای کمک به افراد مستعد خیلی کار آیی نخواهند داشت.هنوز هم از این روش در بسیاری از کشورهای در حال توسعه و عقب افتاده استفاده میشود.

مراحل استعدادیابی

شناسایی افراد با استعداد در زمینه های خاص در طی چندین سال و مراحل مختلف صورت خواهد گرفت. در ادامهخ به معرفی اجمالی سه الگوی مختلف فرایند استعداد یابی میپردازیم.
۱- الگوی اول: طبق این الگو، استعدادیابی در سه مرحله انجام خواهد شد. مراحل فوق عبارتند از: الف: مرحله اول: بسته به نوع رشته معمولا در غالب رشته‌های ورزشی در بین سنین ۳ تا ۸ سالگی تست گرفته میشود. در این مرحله آزمایش‌های پزشکی در مورد سلامت و رشد عمومی جسمانی صورت گرفته واین مرحله به جهت شناسایی هرگونه اختلالات بدنی از لحاظ عملی یا امراض احتمالی خواهد بود. ب: مرحله دوم: این مرحله معمولا در سنین ۹ تا ۱۵ سالگی برای دختران و ۹ تا ۱۷ سالگی برای پسران انجام میپذیرد و بهترین مرحله برای انتخاب است. این مرحله برای نوجوانانی دارای کاربرد است که تجربه تمرینات منسجم را داشته باشند، در این مرحله روان ‌شناسان ورزشی نقششان را ایفا می‌کنند. ج: مرحله نهایی: و اما در نهایت از این ورزکاران برای تیم ملی استفاده می‌شود، از جمله‌ عواملی که مورد بررسی قرار میگیرند عبارتند از سلامتی ورزشکار، سازگاری فیزیولوژیکی او نسبت ب تمرین ومسابقه، میزان تونایی او در مقابل فشار و مهم‌تر از همه، توانایی ورزشکار برای پیشرفت ورزشی در آینده.

مراحل مقدماتی:
۳ـ۸ سالگی مرحله انتخاب: پسران ۱۷ـ۹ سالگی ،دختران ۱۵ـ۹ سالگی مرحله نهایی: دختران درسنین ۱۵ سالگی به بالا و پسران ۱۷ سالگی به بالا ۲- الگوی دوم: دراین الگوچهار مرحله مسیر ورزشی یک ورزشکار به تصویر کشیده شده است. این ۴ مراحل عبارت هستند از: الف: مرحله اول: زمان نمونه‌ برداری، که غالبا این مرحله در اکثر رشته‌های ورزشی در بین سال‌های ۶ تا ۱۳ سالگی انجام میشود، در این مراحل بچه‌ها باید به قصد لذت و تفریح به ورزش بپردارند، در این مرحله اگر اقدام به تخصصی کردن رشته ورزشی شود، تاییدات منفی را دنبال خواهد داشت. ب: مراحل دوم: این مرحله شامل سال‌های ویژه است، انجام این مرحله معمولا در اکثر رشته‌های ورزشی در بین سال‌های ۱۳ تا ۱۵ سالگی قابل اجراست. در این مرحله تمرکز برروی یک یا دو رشته ورزشی خواهد بود. تخصصی کردن ورزش تا حدود زیادی در این مرحله مشهود است. ج: مرحله سوم: این مرحله به سال‌ها سرمایه‌گذاری معروف است، این مرحله در غالب رشته‌های ورزشی بین سال‌های ۱۵ تا ۱۸ سالگی، تخصصی کردن رشته ورزشی به طور کاملا تخصصی فعالیت می‌کند، در این مرحله هدف استعداد یابی یک نخبه و رساندن وضعیت نخبه در یک رشته ورزشی به حد مطلوب خواهد بود. مرحله چهارم: این مرحله جز مراحل تکاملی می‌باشد و در سنین بالاتر از ۱۸ سال خواهد بود. این مرحله برای پرورش یا نگهداری از مهارت‌ها الزامیست فرآیند استعدادیابی طبق الگوی دوم مراحل نمونه ‌بردای: ۶ الی ۱۳ سالگی مراحل ویژه : ۱۳ الی ۱۵ سالگی مراحل سرمایه ‌گذاری: ۱۵ الی ۱۸ سالگی مراحل تکامل: ۱۸ سالگی به بالا
۳- الگوی سوم: در این الگو هم با چهار مرحله به شرح زیر روبرو خواهیم بود: الف: مراحل آشنا سازی کودک: در طی این مرحله ابتدا کودکان در مراحل مقدماتی رشد، در برنامه‌های تمرین سبک و با فشار کم فشار مشارکت خواهند داشت. برنامه‌های تمرینی این مرحله باید از تمرکز بر اجرای یک رشته ورزش خاص دوری باشد و تمرکز را بر روی بر رشد و پیشرفت همه جانبه آن معطوف کند. ب: مرحله شکل ‌گیری ورزشی: در این بخش رفته رفتهتمرینات به صورت تدریجی و آهسته افزایش خواهند یافت. در این مرحله بیشتریت تاکید بر روی توسعه دادن و رشد مهارتها و توانایی های حرکتی شخص است. ج: مرحله تخصصی شدن : همانطور که از نام این مرحله پیداست ورزشکاردر این روش تنها در یک حیطه ورزشی به صورت تخصصی فعالیت خواهد داشت و هدف این مرحله توسعه عملکردها و دستیابی به قله عملکردهای وی است.
د: مرحله اوج عملکرد: و در نهایت دستیابی به برترین و بالاترین میزان عملکرد ممکن مهمترین هدف در این مرحله خواهد بود. فرآیند استعدادیابی طبق الگوی سوم مرحله اول: آشنایی ( ۶ تا ۱۳ سالگی) مرحله دوم: شکل‌گیری ورزشی( ۱۱ تا ۱۵ سالگی) مرحله سوم: تخصصی شدن( ۱۵ تا ۱۸ سالگی) مرحله چهارم: اوج عمل کرد( ۱۸ سالگی به بالا)

معیارهای استعدادیابی ورزشی چیست؟

درطی این روش،برای تشخیص استعداد ورزشکار آزمون‌ها و آزمایش‌های علمی متفاوتی درنظر گرفته میشود ، این آزمون‌ها جهت اندازه‌ گیری معیارهای استعدادوی خواهند بود. به همین علت میتوان گفت که بررسی و تشخیص معیارهای استعدادیابی انجام شده است. برخی از منابع این معیار ها را چنین دسته بندی کرده اند: پیکر سنجی ویژگی‌های سلامت جسمانی برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی و آمادگی جسمانی ویژ‌گی‌های فیزیولوژیکی و آمادگی جسمانی ویژگی‌های روانی ـ حرکتی (مهارتی) ویژ‌گی‌های تمرین‌پذیری برخی دیگر از منابع هم آن را به ۴ دسته تقسیم کرده اند: ویژگی‌های پیکر سنجی ویژگی‌های فیزیولوژیک ویژگی‌های روانی ـ حرکتی (مهارتی)

توضیحاتی پیرامون ویژگی‌های روان‌شناختی:

پیکر سنجی پیکر سنجیدر واقع همان بررسی و مطالعه ابعاد، شکل، ترکیب، تاثیرات بلوغ و عمل کرد بدن انسان برای استفاده، مقایسه و دسته‌بندی‌های انسان شناختی است که اندازه‌گیری‌های بدن(قد، طول، وزن، پهناها، درصد چربی، محیط‌ها، تیپ ‌بدنی) شامل میشود. میتوان مهمترین کاربرد پیکر سنجی در ورزش را تعیین سوماتوتایپ یا نوع بدن و انتخاب فردی مناسب برای ورزش‌های اختصاصی دانست. سوماتوتایپ دارای ۳ جزء اندرمرفی (چاق پیکری) متناسب با کشتی سومو‌ ـ مزومرفی (عضلات پیکری) مناسب برای ورزش‌های درگیری و رزمی ـ اکتومرفی (لاغر پیکری) مناسب برای انواع ورزش‌های استقامتی است. تیپ بدنی افراد مختلف در نهایت ترکیبی از این ۳ جزء هستند و به این ترتیب میتوان افراد مختلف، فرمول‌های تیپ‌ بدنی متفاوتی را شناسایی کرد. نوع و ترکیب ‌بدنی افراد وابسته به عوامل ژنتیکی آن فرد است که از والدین به فرزندان به ارث رسیده است وطبق دانش‌ پیکرشناسی می‌توان فرمول بدنی افراد و میزان تطابق آنها را با ورزش‌های مختلف تعیین کرد. روش‌ پیکرسنجی استاندارد: در پیکر سنجی به روش استاندار از روش‌های معیار و استاندارد انجمن بین‌المللی پیپبرد پیکرسنجی ورزشی(ISAK) بهره برداری می‌شود، دراین نوع از پیکرسنجی معیار کلیه اقدامات انجام شده برمبنای تعیین خطای فنی اندازه ‌گیری(TEM) صورت‌ خواهد پذیرفت تا به این ترتیب نتایج نهایی سنجش های بدست آورده شده براساس مراجع بین‌المللی (از جمله IAS,BASS,TSAK) استاندارد و دارای اعتبار لازم گردد.

شرایط استعدادیابی ورزشی به روش پیکر سنجی:

سن افراد ۸ سال به بالا ۴۴ رشته ورزشی مناسب پسران و ۳۴ رشته ورزشی مناسب دختران تعیین می‌شود. معیارهای فیزیولوژیک و آمادگی جسمانی: طبق این روش ظرفیت هوازی پیشینه، ظرفیت غیرهوازی پیشینه، بررسی وتشخیص نوع تارهای عضلانی (به روش تیوپسی)، قدرت، عکس‌العمل، توان ،انعطاف ‌پذیری، سرعت، چابکی مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت.
معیارهای روان شناختی شامل چه مواردیست؟
معیار های روان شناختی شامل توانایی مقابله با فشار های عصبی، شجاعت، میزان تعهد، تمرکز روی هدف، تمایل به کار، هوش، خواهد بود همچنین موارد زیر را میتوان در این دسته مورد ارزیابی قرار داد: شخصیت علاقه زیاد: میل به بازی کردن که غیر قابل انکار است. انگیزه درونی: بالا بودن علاقه برای رسیدن به موفقیت بصورت وافر،داشتن انگیزه پیشرفت ثبات: توانایی کنترل استرس،شرایط و فشار های عصبی، آرامش سرسخت بودن: داشتن اعتماد به نفس، خودپنداری دارای نگرش مثبت: لذت بردن از رقابت، پرهیز از تفکرات منفی تمرکز: اجتناب از حواس پرتی، غرق بازی شدن تلاش: استفاده از تمام وقت تمرین، توجه به پیشرفت رقابت جویی: نپذیرفتن شکست، علاقه به رقابت با دیگران معیارهای یادگیری ادراکی و حرکتی داشتن هماهنگی، حفظ تعادل ایستا و پویا، حس حرکت، تیزهوشی

مراحل استعداد یابی ورزشی:

در ابتدا تست چکاپ پزشکی و آزمایش های پاراکیلینیکی تست حرکات اصلاحی دادن تست پیکر سنجی تست آمادگی جسمانی بررسی و دادن تست روانشناسی تست یادگیری حرکتی و ادراکی (مهارتی) تست تکنیکی و تاکتیکی