مصرف زیاد قند و خطر ابتلا به آلزایمر
با توجه به مطالعات انجام شده ارتباط زیادی بین مصرف زیاد قند و خطر ابتلا به آلزایمروجود دارد. مدیریت مصرف قند حتی در اوایل زندگی می تواند به کاهش خطر کمک کند. بیماری آلزایمر یک اختلال مغزی است که می تواند بر توانایی انسان برای فکر کردن، یادآوری و انجام فعالیت های روزانه تأثیر بگذارد و شایعترین شکل زوال عقل در افراد مسن است، اما ممکن است اولین نشانه های آن در اوایل ۳۰ سالگی شروع شود. با توجه به اینکه ارتباط مثبتی بین سطوح بالای قند خون و بیماری آلزایمر یافت شده است پس میزان قند مصرفی می تواند بر خطر ابتلا به این بیماری تاثیر گذاشته و حتی ظهور علائم را تسریع می کند
آیا شکر خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش می دهد؟
مصرف زیاد قند و سطوح بالای قند خون می تواند خطر ابتلا به آلزایمر یا سایر انواع زوال عقل را افزایش دهد زیرا قند بیش از حد می تواند باعث التهاب شود. این موضوع می تواند منجر به بسیاری از بیماری های مزمن ، از جمله زوال عقل مانند آلزایمر شود.
در مطالعات بالینی انجام شده افرادی که حدود ۱۰ گرم (۲٫۴ قاشق چایخوری) شکر در روز مصرف می کردند، بیشترین افزایش خطر را داشتند. لاکتوز، قند موجود در شیر و فرآورده های شیر، قوی ترین ارتباط را با آلزایمر در میان انواع قندهای مورد مطالعه داشت.
قند خون بالای ناشی از دیابت نیز یک عامل خطر برای ابتلا به بیماری آلزایمر است زیرا باعث رشد پلاک های آمیلوئید در مغز را که یکی از ویژگی های بارز آلزایمر است، افزایش می دهد. و این در حالی است که محققان زمانی فکر میکردند که این موضوع بیشتربرای افراد مسنتر صادق است، اما اکنون دریافتهاند که این خطر میتواند زودتر شروع شود. ارتباط بین آلزایمر، قند خون بالا و کلسترول بالا می تواند از سن ۳۵ سالگی شروع شود و مدیریت سطح کلسترول و قند خون از سنین پایین ممکن است به کاهش خطر ابتلا به آلزایمر در آینده کمک کند.
مکانیسم سلولی اثر گلوکز بر افزایش احتمال ابتلا به آلزایمر
با وجود اینکه سطح بالای قند خون با افزایش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر مرتبط است، اما مکانیسمهای سلولی مرتبط با آن قبلاً نامشخص بود. تحقیقات جدید با بررسی کانالهای پتاسیم حساس به ATP (KATP) که فعالیت سلولی را بر اساس سطوح انرژی تنظیم میکند، این ارتباط را روشن کرده است. این کانالها در سلولهای مغزی وجود دارند و به عنوان ارتباطی بین تغییرات متابولیک، فعالیت عصبی و تولید بتا آمیلوئید در مغز عمل می کنند. این کانال های KATP که به عنوان تنظیم کننده انرژی عمل می کنند، در حضور ATP، یک منبع انرژی حیاتی برای بقای سلولی را کنترل می کنند. اختلال در عملکرد طبیعی این حسگرها می تواند عملکرد منظم مغز را مختل کند و بر عملکرد کلی آن تأثیر بگذارد. بیان این کانالها در بیماری آلزایمر تغییر میکند.
در سالمندی فعالیت میتوکندری و تولید ATP در مغز سالخورده کاهش می یابد و باعث افزایش سطح گونههای فعال اکسیژن (ROS) شده که استرس اکسیداتیو و مرگ سلولی را به همراه دارد.کاهش ATP در سالمندی باعث افزایش فعالیت KATP شده و در نتیجه افزایش معمول سطوح بتا آمیلوئید و تشکیل پلاکهای آمیلوئید می شود. از جمله عواملی که باعث افزایش فعالیت این کانالها می شود مصرف زیاد قند و افزایش سطح قند خون است به طوریکه غیرفعال کردن این کانالها از افزایش معمول سطوح بتا آمیلوئید و تشکیل پلاکهای آمیلوئید ناشی از قند خون بالا جلوگیری میکند.
این موضوع راه را برای درمانهای جدید هموار میکند که میتوانند کانالهای خاصی را به عنوان روشی جدید برای درمان بیماری مورد هدف قرار دهند.
سخن پایانی
سبک زندگی سالم که شامل تغذیه سالم و ورزش منظم است می تواند خطر ابتلا به انواع بیماریهای مزمن را در طول زندگی کاهش دهد.