ضربان قلب استراحت یا HRrest :
همانطور که از نامش پیداست، ضربان قلب در حالت استراحت است. در بزرگسالان سالم این باید بین ۵۰ تا ۱۰۰ باشد. ورزشکاران می توانند زیر این محدوده قرار بگیرند و حداقل ضربان قلب ۳۰ ضربان در دقیقه داشته باشند. اما اگر ضربان قلب در حالت استراحت بیش از ۱۰۰ ضربان در دقیقه است ، این امر به عنوان تاکی کاردی شناخته می شود و باید توسط پزشک معاینه شوید.
حداکثر ضربان قلب یا HRmax:
از طرف دیگر حداکثر ضربان قلب HR max نشان دهنده حد بالایی است که ضربان قلب ما می تواند به آن برسد. حداکثر ضربان قلب یک مقدار کاملاً فردی است و به سن ، جنس ، استعداد ژنتیکی ، سطح آموزش و تغییرات روزانه بستگی دارد. به دلیل همین تنوع بالا ، نمی توان در مورد خوب یا بد بودن حداکثر ضربان قلب پیش بینی دقیق کرد. با این حال باید احتیاط کنید. اگر در منطقه حداکثر ضربان قلب بیش از حد طولانی یا اغلب تمرین کنید ، می تواند به سرعت منجر به بیش تمرینی شود.
ضربان قلب ذخیره شده یا RHR :
ذخیره ضربان قلب تفاوت بین ضربان قلب اندازه گیری شده یا حداکثر ضربان قلب پیش بینی شده و ضربان قلب استراحت در یک شخص است این نشان دهنده میزان ضربان قلب ذخیره یک فرد است.
نحوه محاسبه RHR :
فرمولی که برای محاسبه میزان ضربان قلب استفاده می شود HRR = HRmax – HRrest است.
با افزایش میزان ضربان قلب ذخیره شده یا RHR ، میزان HRrest کاهش می یابد. کاهش ضربان قلب استراحتی یک پارامتر مفید در ورزشکاران است که نشان دهنده افزایش عملکرد آنان است.
ضربان قلب و مصرف اکسیژن
ضربان قلب با مصرف اکسیژن رابطه دارد خصوصاً وقتی شدت افزایش می یابد و در محدوده ۵۰-۹۰٪ VO2 ماکزیمم (VO2max) است. بنابراین شدت ورزش درصد حداکثر ضربان قلب است (با استفاده از فرمول سن – ۲۲۰ محاسبه می شود).
فرمول قبلی (سن -۲۲۰ ) هیچ تغییری در ضربان قلب در حالت استراحت در افراد ایجاد نمی کند. فرمول ذخیره ضربان قلب اجازه می دهد تا ضربان قلب به هدف بهتری برای تعیین ظرفیت تمرین مطلوب بر اساس ضربان قلب حداکثر و استراحت باشد.
محاسبه ضربان قلب هدف با فرمول Karvonen:
سن -۲۲۰ = حداکثر ضربان قلب
HRR = HRmax – HRrest
(ضربان قلب ذخیره X درصد شدت تمرین٪) + ضربان قلب در حال استراحت = ضربان قلب هدف
محاسبه ضربان قلب هدف برای یک فرد ۴۵ ساله در شدت ۷۰% با روش Karvonen:
۲۲۰-۴۵=۱۷۵
۱۷۵-۶۰=۱۱۵
(۱۱۵ * ۷۰%) +۶۰=۱۴۰٫۵ ضربان قلب هدف
محاسبه ضربان قلب هدف برای یک فرد ۴۵ ساله در شدت ۷۰% با روش سنتی:
۲۲۰-۴۵=۱۷۵
۱۷۵* ۷۰%=۱۲۲٫۵
با توجه با این دو فرمول ضربان قلب هدف در روش سنتی کمتر از روش Karvonen است.
تاثیر ورزش بر HRrest، HRmax، HR reserve :
تحقیقات نشان می دهند که تمام رشته های ورزشی با عث کاهش ضربان قلب استراحتی می شوند ( حتی یوگا) و کسانیکه بطور منظم و مداوم ورزش می کنند ضربان قلب استراحتی پایینتری نسبت به افراد بدون فعالیت ورزشی دارند. که این کاهش در ورزشکاران استقامتی مانند دوی ماراتن، دوچرخه سواری و شنا بیشتر است.
تمرینات ورزشی منظم بخصوص تمرینات استقامتی بر ضربان قلب ماکزیم در فعالیت بیشینه تغییر چندانی ایجاد نمیکند ولی می تواند باعث کاهش HRmax در فعالیتهای زیر بیشینه شود.
با توجه به اینکه ورزش منظم و مداوم با عث کاهش ضربان قلب استراحتی شده و تغییر چندانی بر HRmax ندارد پس ورزش منظم با عث افزایش ضربان قلب ذخیره یا HR reserve می شود که نشانه افزایش آمادگی جسمانی سیستم قلبی عروقی است.
منابع:
Karvonen method in The Oxford Dictionary of Sports Science & Medicine »
-
Mandal, Ananya. (2019, June 04). Heart Rate Reserve. News-Medical. Retrieved on September 05, 2021 from https://www.news-medical.net/health/Heart-Rate-Reserve.aspx.MLA
