عضله پیریفورمیس در ناحیه گلوتئال و زیر عضله سرینی ماکسیموس قرار دارد. پیریفورمیس متعلق به گروهی متشکل از شش چرخاننده خارجی مفصل ران است. این عضله از یک سر به ساکروم و در سر دیگربهgreater trochanter استخوان ران متصل است و وظیفه تثبیت مفصل ران و حرکت دادن ران را در جهات مختلف به عهده دارد. عصب سیاتیک که عصبی بلند در بدن است از کنار و یا داخل عضله پیریفورمیس عبور کرده و تا قسمت های انتهایی پا امتداد پیدا می کند.
عملکرد عضله پیریفورمیس
پیریفورمیس در ترکیب با سایر عضلات خلفی ران، با ثابت نگه داشتن سر استخوان ران در داخل استابولوم استخوان لگن، مفصل ران را تثبیت می کند. همچنین به چرخش خارجی مفصل ران، علاوه بر ابداکشن ران در حالت خم شدن کمک می کند.
سندرم پیریفورمیس
سندرم پیریفورمیس وضعیتی است که در آن عضله پیریفورمیس واقع در ناحیه باسن دچار اسپاسم شده و باعث درد باسن می شود. عضله پیریفورمیس همچنین می تواند عصب سیاتیک مجاور را تحریک کرده و باعث درد، بی حسی و گزگز در پشت ساق و داخل پا شود (مشابه درد سیاتیک).
علل سندرم پیریفورمیس
علل دقیق سندرم پیریفورمیس ناشناخته است. علل مشکوک عبارتند از:
اسپاسم عضلانی در عضله پیریفورمیس، یا به دلیل تحریک در خود عضله پیریفورمیس، یا تحریک ساختار مجاور مانند مفصل ساکروایلیاک یا لگن
سفت شدن عضله، در پاسخ به آسیب یا اسپاسم
تورم عضله پیریفورمیس، به دلیل آسیب یا اسپاسم
خونریزی در ناحیه عضله پیریفورمیس.
هر یک یا ترکیبی از مشکلات فوق می تواند بر عضله پیریفورمیس (باعث درد باسن) و همچنین بر عصب سیاتیک مجاور تأثیر بگذارد وباعث درد، گزگز یا بی حسی در پشت ران، ساق پا یا پا شود.
علائم سندرم پیریفورمیس
اغلب، بیماران از حساسیت حاد در باسن و درد سیاتیک در پشت ران، ساق پا و پا شکایت می کنند. علائم معمولی سندرم پیریفورمیس ممکن است شامل موارد زیر باشد:
درد در باسن
درد پشت ران، ساق پا و پا (سیاتیک)
درد هنگام بالا رفتن از پله ها یا شیب ها
افزایش درد پس از نشستن طولانی مدت
کاهش دامنه حرکتی مفصل ران
علائم سندرم پیریفورمیس اغلب پس از نشستن طولانی، راه رفتن یا دویدن بدتر می شود و ممکن است پس از دراز کشیدن به پشت احساس بهتری داشته باشد.
تشخیص سندرم پیریفورمیس
تشخیص سندرم پیریفورمیس بر اساس بررسی تاریخچه پزشکی بیمار، معاینه فیزیکی و احتمالاً آزمایشات تشخیصی است.
معاینه بدنی
معاینه فیزیکی شامل معاینه مفصل ران و پاها می شود تا مشخص شود آیا حرکت باعث افزایش کمردرد یا درد اندام تحتانی (درد سیاتیک) می شود. به طور معمول، حرکت لگن درد را دوباره ایجاد می کند. این معاینه همچنین سایر علل احتمالی درد سیاتیک، مانند تست حساسیت موضعی و قدرت عضلانی را شناسایی یا رد می کند.
تاریخچه پزشکی
تاریخچه پزشکی شامل بررسی عمیق علائم بیمار است، از جمله اینکه چه موقعیت‌ها یا فعالیت‌هایی باعث بهتر یا بدتر شدن علائم می‌شوند، چه مدت علائم وجود داشته‌اند، آیا به تدریج یا پس از آسیب شروع شده‌اند، و چه درمان‌هایی امتحان شده است. .
تست های تشخیصی
اشعه ایکس و سایر مطالعات تصویربرداری ستون فقرات نمی توانند تشخیص دهند که آیا عصب سیاتیک در عضله پیریفورمیس تحریک شده است یا خیر. با این حال، آزمایش‌های تشخیصی (مانند اشعه ایکس، MRI و آزمایش‌های هدایت عصبی) ممکن است برای رد سایر بیماری‌هایی که می‌توانند علائم مشابه سندرم پیریفورمیس را ایجاد کنند، انجام شود.
تزریق ماده بی حسی با یا بدون استروئید ممکن است به تأیید اینکه آیا عضله پیریفورمیس منشا علائم است یا خیر کمک کند.
عصب سیاتیک چیست؟
عصب سیاتیک از ریشه های عصبی در مهره های L4، L5، S1، S2 و S3 ستون فقرات خارج شده و به یک عصب منفرد و بزرگ می پیوندند و از قوس استخوانی به نام سیاتیک خارج می شوند. بریدگی عصب سیاتیک از زیر سطح جلویی عضله پیریفورمیس و از لگن عبور می کند.
سپس قبل از پایین آمدن هر پا به دو شاخه تقسیم شده و در پشت زانو منشعب می شود تا به اعصاب تیبیال و پرونئال تقسیم شود که هر دو ساق پا و پا را عصب رسانی می کند. اعصاب سورال از اعصاب تیبیال و پرونئال منشعب می شوند و به پا ختم می شوند.
عصب سیاتیک مسئول خم کردن زانو، نزدیک کردن ران ها به هم (اداکشن) و خم کردن و بازکردن مچ پا و انگشتان پا است. همچنین باعث ایجاد حس در پشت ران، کل ساق پا، مچ پا و کف پا می شود.
تفاوت بین درد سیاتیک و سندرم پیریفورمیس چیست؟
تفاوت های اصلی بین درد سیاتیک در مقابل سندرم پیریفورمیس عبارتند از:
جایی که درد معمولاً احساس می شود – درد باسن برای سندرم پیریفورمیس، در حالی که درد پا ممکن است برای سیاتیک تا انگشتان پا منتشر شود.
چه چیزی باعث درد می شود – عضله پیریفورمیس با تأثیر بر عصب سیاتیک در سندرم پیریفورمیس باعث ایجاد درد می شود، در حالی که درد سیاتیک یکی از علائم یک بیماری خاص است که مجموعه ای از علائم را ایجاد می کند.
چه چیزی باعث درد بیشتر می شود – درد هنگام نشستن برای مدت طولانی در سندرم پیریفورمیس افزایش می یابد، در حالی که بالا بردن پا در حالت دراز کشیدن ممکن است باعث درد سیاتیک شود.
کشش پیریفورمیس
-
کشش نشسته ساد ه Simple Seated Stretch
کشش نشسته ساد ه Simple Seated Stretch
با نشستن روی یک صندلی شروع کنید و پای دردناک خود را از روی زانوی پای دیگر خود رد کنید.
در حالی که ستون فقرات خود را صاف نگه داشته اید، قفسه سینه خود را به جلو خم کنید. اگر دردی احساس نمی کنید، کمی بیشتر به جلو خم شوید.
این وضعیت را حدود ۳۰ ثانیه نگه دارید.
این کشش را با پای دیگر خود تکرار کنید.
.۲- کشش پیریفورمیس ایستاده . Standing Piriformis Stretch
اگر در ایجاد تعادل با این کشش مشکل دارید، برای حمایت بیشتر، پشت خود را به دیوار و پاهای خود را در فاصله ۶۰ سانتی متری از دیوار قرار دهید.
در حالی که ایستاده اید، پایی که باعث درد شما می شود را روی زانوی پای دیگر خود قرار دهید. باید شکل عدد ۴ را ایجاد کند.
باسن خود را با زاویه ۴۵ درجه پایین بیاورید تا به زمین برسند. پایی را که روی آن ایستاده اید در صورت نیاز خم کنید.
همانطور که از ناحیه کمر به سمت جلو خم می شوید، در حالی که ستون فقرات خود را صاف نگه دارید، دستان خود را به سمت زمین بگیرید.
۳۰-۶۰ ثانیه نگه دارید.
پس از اتمام کار، پاها را عوض کنید
۳- کشش پیریفورمیس به پشت Supine Piriformis Stretch
دراز بکشید و زانوهای خود را به سمت بالا خم کنید.
پای آسیب دیده را روی پای دیگر خود رد کنید و آن را به سمت بالا به سمت قفسه سینه خم کنید.
با یک دست زانو و در دست دیگر مچ پا را بگیرید. پای خم شده را در سراسر بدن خود بکشید تا باسن شما محکم کشیده شود.
۳۰ ثانیه تا یک دقیقه نگه دارید و رها کنید.
۴- کشش بیرونی پیریفورمیس Outer Hip Piriformis Stretch
به پشت دراز بکشید، پای دردناک خود را به سمت بالا خم کنید و پای خود را نزدیک به پشت زانوی دیگر خود قرار دهید.
پای خود را پشت آن زانو گرفته و پای خود را به سمت مخالف بچرخانید. زانوی شما باید زمین را لمس کند (یا تا جایی که می توانید نزدیک شوید).
دست را روی زانوی مقابل خود قرار دهید و بازوی مقابل خود را در هوا بالا بیاورید.
۲۰ ثانیه نگه دارید.
به پای دیگر سوئیچ کنید.
استراحت از این کشش: به پشت دراز بکشید، هر دو زانو را به هم خم کنید و به آرامی با دستان خود به سمت سینه خود بکشید.
۵- کشش کشاله ران Groin/Long Adductor Stretch
روی زمین نشسته، پاهای خود را مستقیماً در مقابل خود دراز کنید و تا حد امکان از هم باز کنید.
دستان خود را روی زمین در کنار یکدیگر قرار دهید در حالی که نیم تنه خود را به سمت جلو به سمت زمین خم کنید.
به جلو خم شوید و آرنج خود را روی زمین قرار دهید. اگر با درد مواجه شدید، فورا متوقف شوید!
۱۰-۲۰ ثانیه در موقعیت بمانید
۶- کشش داخلی ران/کشش ادکتور کوتاه Inner Thigh/Short Adductor Stretch
در حالی که روی زمین نشسته اید، کف پاهای خود را جلوی لگن کنار هم قرار دهید.
مچ پاهای خود را با دست های مخالف (دست چپ – مچ پای راست و بالعکس) بگیرید.
به آرامی با زانوهای خود به سمت پایین فشار دهید و سعی کنید با آنها زمین را لمس کنید. شما باید قبل از بروز هر گونه درد متوقف شوید، به این معنی که اگر احساس درد کردید، یک یا دو اینچ برگردید و همانجا بمانید.
۳۰ ثانیه نگه دارید، رها کنید و پاهای خود را در آن حالت (مانند پروانه) به مدت ۳۰ ثانیه تکان دهید.
کشش عمیق تر: زانوهای خود را با آرنج به سمت پایین فشار دهید یا در حالی که پشت خود را صاف نگه دارید، نیم تنه خود را به جلو خم کنید.
۷- – Side Lying Clam
به سمتی از بدن خود دراز بکشید که درد ندارد.
پاهای خود را به عقب خم کنید، یک پا را روی پای دیگر نگه دارید و پاهای خود را موازی یکدیگر نگه دارید. شما باید یک شکل “L” ایجاد کنید.
پاهای خود را در کنار هم نگه دارید، زانوی بالایی را بالا بیاورید در حالی که بقیه بدن خود را در وضعیت اولیه نگه دارید.
به آرامی زانوی خود را به موقعیت اولیه برسانید.
۱۵ بار تکرار کنید.
۸- اکستنشن هیپ Hip Extension
چهار دست و پا روی زمین بیایید و مطمئن شوید که دست هایتان در راستای شانه هایتان هستند.
پای آسیب دیده خود را با زانوی خم شده به سمت سقف به سمت بالا بالا بیاورید.
به تدریج پای خود را پایین بیاورید تا جایی که تقریباً زمین را لمس کند.
۱۵ بار تکرار کنید.
۹- کشش جانبی پیریفورمیس به پشت Supine Piriformis Side Stretch
روی زمین دراز بکشید و پاهای خود را صاف و پشت خود را صاف کنید.
پای دردناک خود را به سمت بالا خم کنید، پا را روی سمت بیرونی پای مقابل در کنار زانو قرار دهید.
زانوی پای آسیب دیده خود را در وسط بدن با دست مخالف خود آرام کنید تا زمانی که احساس کشش کنید، مطمئن شوید که شانه ها و باسن خود را روی زمین نگه دارید.
۳۰ ثانیه در این حالت بمانید، به حالت اولیه برگردید و پاها را عوض کنید.
فرآیند را ۲-۳ بار تکرار کنید
۱۰- کشش باسن برای عضله پیریفورمیس Buttocks Stretch for the Piriformis Muscle
دست ها و زانوهای خود را روی زمین قرار دهید و در موقعیت چهار دست و پا قرار بگیرید.
پای پای آسیب دیده خود را زیر شکم خود بیاورید، آن را به سمت مخالف نزدیک لگن بچرخانید، در حالی که با زانو به سمت شانه اشاره کنید.
سر خود را پایین بیاورید تا زمانی که پیشانی تان با زمین برخورد کند و ساعد خود را برای حمایت به زمین تکیه دهید.
به آرامی پای سالم را در پشت خود بکشید و لگن خود را صاف نگه دارید.
باسن خود را کمی به سمت زمین فشار دهید.
۳۰ ثانیه نگه دارید و به آرامی به حالت اولیه بازگردید. ۲-۳ بار تکرار کنید.
منابع:
-
Current Sports Medicine Reports. (January 2015) “Piriformis Syndrome: A Cause of Nondiscogenic Sciatica” https://journals.lww.com/acsm-csmr/fulltext/2015/01000/piriformis_syndrome__a_cause_of_nondiscogenic.12.aspx
-
The Journal of the Osteopathic Medical Association. (November 2008) “Diagnosis and Management of Piriformis Syndrome: An Osteopathic Approach ” https://jaoa.org/article.aspx?articleid=2093614
